Op vrijdag 10 februari 2023 heeft prof. dr. ir. Henk Jochemsen zijn afscheidsrede als bijzonder hoogleraar aan de Theologische Universiteit Kampen|Utrecht gehouden. Hij was bijzonder hoogleraar aan de VU van 1998-2009 en aan de TU Kampen|Utrecht in 2020-2022.

Prof. Jochemsen gaf tijdens de samenkomst een afscheidscollege getiteld: “Naar een hermeneutische benadering van ethiek van nieuwe technologieën in de geneeskunde”.

Wij zijn prof. dr. Henk Jochemsen erg dankbaar voor zijn jarenlange inzet voor het Lindeboom Instituut.

Wilt u de afscheidsrede graag nalezen? U kunt hier de volledige tekst vinden.

Lees hier meer over de opvolger voor de Lindeboom Leerstoel: prof. dr. Stef Groenewoud.

Stef Groenewoud: www.jonneke.nl

Op vrijdag 2 juni 2023 om 15.00u zal prof. dr. Stef Groenewoud zijn oratie houden  in het kader van zijn benoeming tot bijzonder hoogleraar Ethiek van de Zorg aan de Theologische Universiteit Kampen|Utrecht. De oratie zal plaatsvinden in de Janskerk te Utrecht.

De oratie heeft het thema: geografische verschillen in de zorg rond het levenseinde in relatie tot perspectieven op waardigheid en waardig sterven.

U bent van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn. Meer informatie over de aanmelding zal t.z.t. gepubliceerd worden op deze pagina.

Werkt u in de zorg en krijgt u in uw beroepspraktijk regelmatig te maken met zorgethische vragen? Dan is de leergang ‘Ethiek van de zorg vanuit christelijk perspectief’ voor u bedoeld.

Met twaalf deelnemers was de eerste editie van de leergang Ethiek van de Zorg een succes. Daarom wordt komend jaar een nieuwe editie georganiseerd van de leergang Ethiek van de Zorg door het Lindeboom Instituut in samenwerking met de Theologische Universiteit Kampen | Utrecht, de Christelijke Hogeschool Ede en weetwatjegelooft.nl.

In de leergang worden zorgprofessionals toegerust om vanuit een christelijk perspectief zorgethische vragen te herkennen, te analyseren en met vertrouwen in  hun eigen organisatie aan de orde te stellen. De leergang biedt actuele theoretische onderbouwing op het gebied van medisch-ethische vraagstukken. Daarbij maken we gebruik van casuïstiek uit uw eigen beroepspraktijk, zodat de nieuw opgedane kennis en vorming relevant en direct toepasbaar is.

Deze editie van de leergang bestaat uit acht cursusdagen in de periode van 16 januari tot 8 mei 2023.

Lees op de website van weetwatjegelooft.nl meer over de leergang en de mogelijkheid om u aan te melden.

Het bestuur van het Lindeboom Instituut benoemt Teunis Brand per 1 september 2022 tot directeur. Hij is momenteel al bij de stichting werkzaam als redacteur en communicatiemedewerker. Hij volgt Sander Luitwieler op, die onlangs afscheid nam.

Dirk van Schepen, voorzitter van het bestuur: “Met Teunis krijgen we iemand die ons werk en onze uitdagingen van binnenuit kent en die direct mee vorm kan geven aan de doelen waar we de komende jaren met elkaar aan gaan werken. Hij is iemand die vertrouwd is met ons gedachtegoed, zich heeft laten kennen als een goede communicator en organisator en bovendien als plezierig in de samenwerking. We zien uit naar wat zijn nieuwe rol hem en ons zal brengen.”

“Ik heb veel zin om aan de slag te gaan met deze uitdaging. Ik heb veel geleerd van mijn voorganger Sander Luitwieler en ook van Simon Polinder, die na het vertrek van Sander onze interim-directeur was. Ik wil me in mijn nieuwe rol sterk maken voor vernieuwing en verjonging van onze beweging”, aldus Teunis.

Teunis Brand is sinds augustus 2019 werkzaam bij het Lindeboom Instituut en Stichting voor Christelijke Filosofie als redacteur en communicatiemedewerker. Teunis Brand studeerde economie in Rotterdam en volgde de master Christian Studies of Science and Society aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij werkte eerder als projectonderzoeker bij het Wetenschappelijke Instituut van de ChristenUnie en als promovendus aan Wageningen University. In 2020 verdedigde hij zijn proefschrift over bedrijfsethiek.

Teunis Brand wordt ook directeur van Stichting voor Christelijke Filosofie.

Dr. Stef Groenewoud nieuwe Lindeboomhoogleraar

Het Prof. dr. G.A. Lindeboom Instituut benoemt dr. Stef Groenewoud (1977) per 1 september 2022 als bijzonder hoogleraar Ethiek van de zorg aan de Theologische Universiteit Kampen | Utrecht. Groenewoud is als gezondheidswetenschapper en ethicus verbonden aan IQ Healthcare, een wetenschappelijke onderzoeksafdeling van het Radboudumc.

Stef Groenewoud volgt prof. dr. Theo Boer op, die in 2019 afscheid nam als houder van de Lindeboomleerstoel. Na het vertrek van Theo Boer was de leerstoel tijdelijk op een andere manier ingevuld, met de aanstelling van prof. dr. ir. Henk Jochemsen als onderzoekshoogleraar (sinds 1 juli 2020). Het Lindeboom Instituut en de TU zijn Henk Jochemsen erg dankbaar voor de invulling die hij gaf aan ethische bezinning, onderwijs en toerusting op het gebied van medische ethiek.

Het doel van de Lindeboomleerstoel is bij te dragen aan onderwijs, onderzoek en kennisuitwisseling over medisch-ethische thema’s vanuit christelijk perspectief. Groenewoud zal zich onder andere gaan bezighouden met ethische vragen rond het levenseinde, het gezondheidszorgstelsel en preventieve gezondheidszorg.

Simon Polinder, interim-directeur van het Lindeboom Instituut: “Stef Groenewoud brengt veel kennis, ervaring en een groot netwerk mee op het gebied van gezondheidswetenschappelijk onderzoek en medische ethiek. We zijn daarom erg blij met zijn benoeming als Lindeboomhoogleraar. Ik zie veel mogelijkheden voor kruisbestuiving tussen zijn werk aan het Radboudumc, de ethische bezinning aan de TU en het Lindeboom Instituut.”

Roel Kuiper, rector van de TU: “Verheugend om te zien dat het werk van de Lindeboomleerstoel doorgaat. Er is sinds het werk van prof. dr. J. Douma altijd een sterke band geweest tussen de theologische bezinning aan de TU en de bezinning op medisch-ethische vraagstukken. We zien in Stef Groenewoud een aanwinst voor onze universiteit en ik hoop en verwacht dat hij hier zijn vleugels verder kan uitslaan.”

Dr. Stef Groenewoud (foto: www.jonneke.nl)

Loopbaan Stef Groenewoud

Groenewoud studeerde gezondheidswetenschappen en toegepaste ethiek. Van 2001 tot 2008 was hij als onderzoeker verbonden aan de afdeling Beleid en Management Gezondheidszorg van het Erasmus MC. Hij promoveerde in 2008 op een proefschrift over de factoren die het keuzeproces van patiënten in de gezondheidszorg beïnvloeden. Van 2005 tot en met 2013 werkte Groenewoud als consultant voor KPMG Plexus. Zijn adviespraktijk speelde zich hoofdzakelijk af in de ouderenzorg, eerstelijnszorg, GGZ en zorgverzekeraars. Sinds 2013 is hij verbonden aan het Radboudumc, waar veel van zijn onderzoek draait om de gezondheidswetenschappelijke en ethische aspecten van ‘goede zorg rond het levenseinde’, ‘geografische verschillen in de zorg’ en ‘rechtvaardige zorgstelsels’. Sinds 2019 participeert hij in het Moral Compass Project, een meerjarig onderzoeksproject van de Protestantse Theologische Universiteit. Groenewoud is al lange tijd betrokken bij het Lindeboom Instituut: hij was van 2010 tot 2011 directeur van de stichting en maakt sinds 2011 deel uit van de redactie van Lindeboomreeks. Naast zijn werk als hoogleraar voor het Lindeboom Instituut, zal hij verbonden blijven aan het Radboudumc.

Nieuw rapport van het Lindeboom Instituut: Goede zorg rond het levenseinde

Het Prof. dr. G.A. Lindeboom Instituut heeft een nieuw rapport uitgebracht: Goede zorg rond het levenseinde. Het rapport verschijnt onder redactie van Arthur Alderliesten en Henk Jochemsen. De studie geeft inzicht in wat wel en niet bekend is over medisch-ethische vragen rond euthanasie en ‘voltooid leven’, toegepast op een aantal deelonderwerpen. Daarnaast biedt het perspectieven op morele dilemma’s, mede geïnspireerd door de traditie van het christelijk denken.

Het gaat bij medisch-ethische vragen rond het levenseinde over meer dan euthanasie en ‘voltooid leven’. Veel antwoorden op medisch-ethische vragen rond het levenseinde gaan over het verlenen van goede zorg. En dat is breder dan palliatieve zorg, zo laat dit rapport zien. Ook deze zorg is voor verbetering vatbaar. Een belangrijk accent ligt in dit rapport op het ingaan op vragen en signalen omtrent zingeving en betekenis die onlosmakelijk zijn verbonden aan verzoeken om actieve levensbeëindiging. Arthur Alderliesten: “Met dit rapport beogen we een ‘dam van zorg’ op te werpen tegen de in Nederland toenemende stroom aan verzoeken om actieve levensbeëindiging.”

Het rapport is vrucht van het jonge onderzoeksnetwerk Cultuur van het leven. De opdrachtgevers van dit onderzoeksproject waren Eleos, Lelie zorggroep, NPV, Pro Life zorgverzekeringen, RMU en Sallux. Het onderzoek werd verricht door Arthur Alderliesten, Rien de Groot, Henk Jochemsen en Roy Kloet. Er wordt met verschillende partners nagedacht over vervolgonderzoek.

Het rapport begint met een viertal hoofdstukken dat analytisch van aard is. Het eerste hoofdstuk verkent en definieert begrippen en vraagstukken rond actieve levensbeëindiging op verzoek. Hoe taal en woordgebruik van invloed zijn op de beleving van het stervensproces krijgt een plaats in hoofdstuk 2. Hoofdstuk 3 slaat een brug naar het verleden door te beschrijven wat de middeleeuwse stervenskunst (ars moriendi) behelst en hoe deze voor nu is te actualiseren. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 de betekenis van de geestelijk verzorger bij een wens om actieve levensbeëindiging verkend. In de daaropvolgende hoofdstukken worden respectievelijk actieve levensbeëindiging bij kinderen (hoofdstuk 5), actieve levensbeëindiging en crustatieve zorg binnen de GGZ (hoofdstuk 6), euthanasie en dementie (hoofdstuk 7) en ‘voltooid leven’ (hoofdstuk 8) besproken. Het rapport sluit af met een hoofdstuk waarin de stand van zaken omtrent euthanasie in Europa wordt verkend.

Henk Jochemsen: “Het is een toegankelijk geschreven, informatieve publicatie over een blijvend actueel ethisch en maatschappelijk onderwerp. Naast de stand van de discussie wordt ook besproken wat er ethisch op het spel staat.”

Voor vragen over het rapport kunt u contact opnemen met Arthur Alderliesten, projectcoördinator Ethiek van het Lindeboom Instituut (alderliesten@lindeboominstituut.nl).

Download het rapport.

Vertrek Sander Luitwieler als directeur van het Lindeboom Instituut

In oktober 2021 heeft Sander Luitwieler zijn werk neergelegd vanwege langdurige vermoeidheidsklachten. Inmiddels is hij tot het besluit gekomen dat hij terugtreedt als directeur van het Lindeboom Instituut en van Stichting voor Christelijke Filosofie. We zijn hem dankbaar voor het vele werk dat hij voor beide stichtingen heeft verricht.

In de komende editie van Lindeblad zal een afscheidsinterview met Sander Luitwieler worden gepubliceerd. Ook zal tijdens de Christelijke Filosofie Conferentie van 25 juni 2022 aandacht zijn voor zijn afscheid.

Vanwege het vertrek van Sander Luitwieler ontstaat een vacature voor directeur. Lees hier meer over de vacature.

Simon Polinder interim-directeur

Simon Polinder is sinds 1 december voor de duur van zes maanden interim-directeur. Hij stelt zich hieronder aan u voor:

“Samen met mijn vrouw Harmke, dochter Emily en zoontje Arthur woon ik sinds 2 jaar in Molenaarsgraaf. Mijn vrouw werkt als klinisch geriater in het Erasmus MC en ik zelf werk aan de CHE als associate lector Christelijke Professie aan de CHE, mede namens Lelie zorggroep. Mijn eerste colleges Reformatorische Wijsbegeerte volgde ik bij Henk Geertsema in Utrecht, waar ik toen geschiedenis studeerde. Samen met mijn vrouw volgde ik later ook de cursus Medische Ethiek aan de VU bij Henk Jochemsen. Na mijn masteropleiding Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen, ben ik de master Christian Studies of Science and Society gaan doen. Sindsdien ben ik altijd bezig gebleven met het christelijke ethiek en christelijk denken. Ik heb het gebruikt in mijn onderzoek naar christelijke zorg aan de CHE en heb het ook uitgebreid gebruikt in mijn proefschrift over de rol van religie in internationale betrekkingen.

Het bestuur heeft mij gevraagd om te gaan werken aan fondsenwerving en vestiging en bestendiging van de leerstoel. Ik zie ernaar uit hiermee aan te slag te gaan. Voor u, namens u, maar ook graag met u! Dus als u met een idee, een plan, een ambitie loopt of een manier zoekt om uw geld Pro Rege te investeren, neem dan graag contact op (directie@christelijkefilosofie.nl).”

Zorgethiek vanuit christelijk perspectief

Leergang voor professionals

Ben jij als professional werkzaam in de zorg en krijg je in de beroepspraktijk regelmatig te maken met zorgethische vragen? Dan is de leergang ‘Zorgethiek vanuit christelijk perspectief’ voor jou bedoeld.

In de leergang Zorgethiek vanuit christelijk perspectief word je toegerust om zorgethische dilemma’s te identificeren en methodisch te analyseren, en ze met vertrouwen in je eigen organisatie aan de orde te stellen. Je bent weer up-to-date waar het de inhoudelijke en theoretische basiskennis en actuele ontwikkelingen betreft en je gaat intensief aan de slag met je persoonlijke (professionele) vorming. Daarbij maken we gebruik van casuïstiek uit je eigen beroepspraktijk, zodat de nieuw opgedane kennis en vorming relevant en direct toepasbaar is.

Praktische informatie over inhoud van de leergang, data en inschrijven zijn te vinden op www.weetwatjegeloof.nl.

Initiatiefnemers

Initiatiefnemers van de leergang zijn het prof.dr. G.A. Lindeboom Instituut, de Lindeboomleerstoel (Theologische Universiteit Kampen) en de Christelijke Hogeschool Ede. Namens het Lindeboom Instituut zijn prof. dr. Henk Jochemsen en Arthur Alderliesten betrokken bij de leergang. De organisatie is in handen van Weetwatjegelooft.nl en Permanente Educatie Predikanten. Deze cursus wordt aangeboden met steun van Pro Life Zorgverzekeringen. De initiatiefnemers willen door middel van deze leergang bijdragen aan het vormen van kader om in organisaties en de samenleving op te komen voor zorg geïnspireerd door het Evangelie.

Arthur Alderliesten nieuwe directeur van Schreeuw om Leven

Arthur Alderliesten wordt per 1 oktober 2021 benoemd tot nieuwe directeur van stichting Schreeuw om Leven. Hij zal deze nieuwe functie combineren met zijn werk voor het Lindeboom Instituut als projectcoördinator van het onderzoeksnetwerk Cultuur van het Leven. Alderliesten was eerder directeur van de VBOK.

Het Reformatorisch Dagblad publiceerde een nieuwsbericht naar aanleiding van de benoeming. Lees het artikel hier.

Masterstudent gezocht!

Studenten gezocht die hun masterthesis willen doen binnen een bredere literatuurstudie van het Lindeboom Instituut naar ‘voltooid leven’. Dit project vindt plaats binnen het platform Cultuur voor het leven. Studenten ethiek of geesteswetenschappen, met name theologie worden uitgenodigd te reageren.

In dit project verricht je literatuurstudie over ethische vragen rond het levenseinde, toegespitst op ‘voltooid leven’. Er is al veel onderzoek uitgevoerd en dat gebeurt nog steeds. Echter, een duidelijk overzicht hiervan ontbreekt, evenals het inzicht in resterende lacunes in kennis.

De literatuurstudie is onderverdeeld in diverse deelvragen over onderwerpen als beeldvormig in de samenleving over het begrip ‘voltooid leven’, levenseinde en dementie, taalgebruik en euthanasie, rol van geestelijke verzorging bij euthanasie, best practices, stand van zaken in Europa, etc. Vind hier een uitgebreidere projectbeschrijving.

Uit deze vragenreeks kunnen een of meerdere vragen worden geselecteerd dan wel geclusterd ten behoeve van het schrijven van een masterthesis. De verkregen onderzoeksresultaten worden vervolgens opgenomen in het totale onderzoeksrapport.

Binnen de projectgroep vindt uitwisseling van informatie en visie plaats.

Profiel 

• Je bent in staat om zelfstandig literatuurstudie uit te voeren om te komen tot antwoorden op een of meerdere vragen;
• Je hebt affiniteit met ethische reflectie en met christelijk geloof;
• Je wordt begeleid vanuit je eigen studie

Startdatum: in overleg; zo spoedig mogelijk. Einddatum: zomer 2021

Voor meer vragen kun je contact opnemen met Arthur Alderliesten, alderliesten@lindeboominstituut.nl, 06 50 73 12 75.