Nederland kent een breed geaccepteerde praktijk van abortus en vruchtbaarheidstechnieken. Wie niet spontaan zwanger kan worden, kan een vruchtbaarheidsbehandeling ondergaan, wie ongewenst zwanger is kan naar een abortuskliniek, en wie vreest voor een genetische aandoening kan de vrucht laten testen. Vanuit wetenschappelijke hoek wordt ervoor gepleit om nog meer mogelijk te maken, zoals het kweken van embryo’s en ingrijpen in het DNA van embryo’s. Een open, maatschappelijk gesprek over de voors en tegens van deze technieken is van groot belang. Op grond waarvan bepalen we welk ongeboren leven beschermwaardig is en welk niet? Is genetische modificatie bij mensen wenselijk? Moeten we keuzen hierover aan individuen overlaten of hebben overheid en samenleving hier ook nog een regulerende en beschermende functie? Deze bundel is bedoeld om het debat hierover te stimuleren en om mensen te helpen hierin hun keuzen te bepalen. Hij biedt een overzicht van de actuele wetenschappelijke, medische en juridische praktijk en blikt vooruit op nieuwe ontwikkelingen.

Geïnspireerd door een christelijke levensvisie pleit de redactie van deze bundel, bestaande uit Theo Boer, Elise van Hoek en Dick Mul, voor een ‘ethiek van voorzichtigheid’. Aan de bundel schreven ook mee Katia Bilardo, Martin Buijsen, Ad de Bruijne, Don Ceder, René Fransen, Elisa Garcia, Edward Groenenboom, Lambert Hendriks, Bert Jan Heusinkveld, Henk Jochemsen, Silwya Kuc en Gerard Visser. Zij zijn specialisten afkomstig uit verschillende disciplines: recht, ethiek, politiek, gezondheidszorg, wetenschapsjournalistiek en theologie.

Theo Boer, Elise van Hoek en Dick Mul (redactie)
ISBN 978 946 369 10 93
Uitgever: Buijten en Schipperheijn Motief
€ 19,95 

 Het is steeds gemakkelijker om zonder tussenkomst van een dokter health checks te laten doen. Ook als er zich geen symptomen voordoen. Het kan gaan om tests die eenvoudig via drogist, apotheek of internet verkrijgbaar zijn, maar ook om medisch onderzoek bij mensen die geen gezondheidsklachten hebben, gericht op het vinden van ziekte, een erfelijke aanleg voor ziekte, of risicofactoren die de kans op ziekte vergroten: de total bodyscan en genoombreed DNA-onderzoek (het ‘duizenddollargenoom’).
Over de voors en tegens heeft al de nodige medisch-ethische en politiekbeleidsmatige doordenking plaatsgevonden. Maar wat betekenen health checks voor de arts-patiëntrelatie en voor de relatie tussen gebruikers en hun directe naasten? Om het antwoord op die vraag te vinden werd een enquête gehouden onder gebruikers en niet-gebruikers van health checks: wat zijn hun ervaringen; is men tevreden over de informatie; welke gevolgen had deelname aan een health check voor henzelf, hun familie en de arts-patiëntrelatie? Ook werden artsen geïnterviewd en werden artsen en gebruikers met elkaar in gesprek gebracht.

Theo A. Boer
ISBN 978 90 5881 971 0
Uitgever: Buijten en Schipperheijn B.V.
€ 16,95 

In dit boek gaan twaalf auteurs in op de belangrijkste vragen over lijden, vanuit medisch, psychisch, sociaal, existentieel en spiritueel oogpunt. Wat bedoelen we met lijden? Wat is ‘voltooid leven’? Wat zegt de Bijbel? Het boek is tevens een zoektocht naar bronnen van kennis, troost en levenskunst die ons in staat stellen met lijden om te gaan. Auteurs uit verschillende disciplines schrijven vanuit christelijke inspiratie, met Jezus als inspiratiebron.
Het boek is met name geschreven voor wie beroepsmatig te maken hebben met vragen rond lijden: predikanten en pastoraal werkers, artsen, psychologen, verzorgenden, leidinggevenden van zorginstellingen; maar ook voor mensen die hun eigen vragen en die van anderen omtrent lijden ernstig nemen.

Theo A. Boer, Dick Mul
ISBN 978 90 5881 906 2
Uitgever: Buijten en Schipperheijn B.V.
€ 16,95 

In de gezondheidszorg komen ethische vragen vrijwel dagelijks op je af. Antwoord geven vanuit je christelijke achtergrond is niet altijd gemakkelijk. De bundel is opgebouwd uit beschrijvingen van praktijksituaties, voorzien van kort commentaar. Er komen tientallen onderwerpen aan de orde die ons vroeg of laat allen raken, bij onszelf, bij familie of in de kennissenkring. Denk aan de waarde van het embryo, behandeling van kinderen met ernstige handicaps, dure behandelingen bij oudere patiënten, orgaandonatie, patiënt of consument, levenseindebeslissingen bij wilsonbekwamen, euthanasie bij kanker, de patiënt die ‘het’ niet wil weten, enz. Principieel en praktisch. Voor de doordenkers zijn enkele korte achtergrondhoofdstukken toegevoegd. Het boekje is bedoeld als steun voor werkers in de gezondheidszorg, maar ook voor belangstellenden daarbuiten. Goede Zorg, christelijk geïnspireerde ethiek van geval tot geval.

Theo A. Boer, Dick Mul
ISBN 9789058816818
Uitgever: Buijten en Schipperheijn B.V.
€ 14,95

Bezinning op het levensbegin, verzamelde opstellen van Henk Jochemsen is het nieuwste deel in de Lindeboomreeks. Deze bundel is samengesteld ter gelegenheid van het afscheid van prof.dr. Henk Jochemsen als directeur van het Lindeboom Instituut. U vindt in deze bundel artikelen van Jochemsen die nog niet zijn gepubliceerd en een een aantal artikelen dat hij samen met anderen schreef. Jochemsens werk kenmerkt zich door grote kundigheid en bevlogenheid. De keuzen die gemaakt moeten of kunnen worden rond het levensbegin, zijn de rode draad in dit boek.

Henk Jochemsen
224 pagina’s
€ 22,50
Abonnementsprijs € 19,50

Ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Prof.dr. G.A. Lindeboom, één van de grondleggers van de medische ethiek in Nederland, interviewde Theo Boer een negental bekende protestantse en katholieke ethici. Het resultaat is een boeiend boek met openhartige gesprekken waarin ethiek niet alleen als vakgebied maar vooral ook als passie naar voren komt. Gesprekken met: Jochem Douma, bisschop Wim Eijk, Henk ten Have, Annelies van Heijst, Henk Jochemsen, Gerrit de Kruijf, Doeke Post en Hans Reinders.

Theo A. Boer
96 pagina’s
€ 13,50
Abonnementsprijs € 10,80

In dit boek bespreken vier deskundigen het denken en de praktijk van 35 jaar euthanasie in Nederland. Een controversieel onderwerp dat steeds weer vragen oproept. Dit boek geeft vanuit christelijk perspectief inzicht in het beleid en de praktijk rond levensbeëindigend handelen. Een belangrijke hulp voor iedereen die worstelt met die dilemma’s op dit terrein.

P.J. Lieverse e.a
192 pagina’s
2005
€ 16,90
Abonnementsprijs € 13,52

In dit boek wordt de houdbaarheid onderzocht van de gedachte dat zorg als zinvol kan worden ervaren voor zover deze een positieve betekenis heeft voor vitale gegevenheden van het menselijk bestaan.

B.S. Cusveller
239 pagina’s
2004
€ 19,90
Abonnementsprijs € 15,92

In dit boek worden actuele ontwikkelingen in de gezondheidszorg op een rij gezet. Het boek laat zien dat het christelijk geloof relevante denk- en handelwijzen biedt voor een verantwoord gebruik en ontwikkelingen van voorzieningen in de gezondheidszorg. Dit boek is een geheel geactualiseerde versie van een eerdere uitgave.

B.S. Cusveller, N.A. de Ridder-Sneep, H. Jochemsen (red.)
222 pagina’s
Geactualiseerde 2e druk, 2003
€ 17,50
Abonnementsprijs € 14,00

Biotechnologie niet meer weg te denken uit onze samenleving. Aan verdere ontwikkeling van de biotechnologie wordt grote waarde gehecht door wetenschappers en door het bedrijfsleven. Aan de moderne biotechnologie kleven echter ook grote vragen die niet genegeerd mogen worden. Deze uitgave in de Lindeboomreeks gaat daarop in.

Dit boek werd geschreven in samenwerking met een werkgroep van de wetenschappelijke bureaus van GPV en RPF (ChristenUnie).

H. Jochemsen (red.)
264 pagina’s
2000
€ 17,90
Abonnementsprijs € 14,32

Zorgverleners kunnen in de praktijk voor lastige dilemma’s komen te staan. Mogen zij medewerking weigeren aan verrichtingen als euthanasie en abortus? Hoe moeten zij staan tegenover seksualiteit tussen patiënten of bewoners? Dit boek gaat met name in op knelpunten die zorgverleners vanuit hun geloofsovertuiging als confronterend kunnen ervaren. De schrijvers stellen daarbij centraal waar het in de zorgverlening om draait: het bevorderen van het welzijn van patiënten ‘als in zichzelf waardevol’. Door daar het accent te leggen kunnen zorgverleners komen tot volwaardige verpleging.

B.S. Cusveller (red.)
175 pagina’s
1999
€ 14,90
Abonnementsprijs € 11,60

Na een analyse van de achtergronden van ontwikkeling in de geneeskunde poogt dit boek een medische ethiek te formuleren vanuit een doordenking van de centrale relatie in de medische zorgverlening, de arts-patiëntrelatie. Een tweede centraal punt in het boek is dat de beoefening van de ethiek altijd plaatsvindt vanuit een breder perspectief op leven, ziekte, gezondheid en dood en ook op de betekenis van de taak van de geneeskunde. In het laatste hoofdstuk worden eerdere bevindingen uitgewerkt tot een model van ethiek in het klinisch handelen, waarin onderscheiden ethische benaderingen in het begrip ‘verantwoordelijkheid’ worden geïntegreerd. Vandaar de titel: Verantwoord medisch handelen.

H. Jochemsen, G. Glas
232 pagina’s
1997
€ 18,15
Abonnementsprijs € 14,52

Marktwerking krijgt een steeds belangrijker plaats in de gezondheidszorg. Door marktwerking zou een beter op de wensen van de patiënten aansluitend zorgaanbod tot stand komen. Daarmee zou de kostenbeheersing van de gezondheidszorg gebaat zijn. Deze ontwikkeling laat de professionele autonomie van de arts niet ongemoeid. Voor de beoordeling van deze problematiek schets dit boek de eigen aard van de medische praktijk in het kader van het zorgstelsel en een ethische en economische beoordeling van de invoering van de marktwerking in de zorgverlening.

 

J.J. Polder, J. Hoogland, H. Jochemsen
152 pagina’s
1996
€ 11,30
Abonnementsprijs € 9,04

Wat kan zorg betekenen in een tijd waarin zorg uiteenvalt in ‘functionele eenheden’ die door ‘consumenten’ kunnen worden ‘ingekocht’? Wat mogen patiënten en zorgverleners van elkaar verwachten? In dit boek wordt een visie op zorg ontwikkeld, die niet alleen betrekking heeft op medische zorg, maar ook op aanverwante onderwerpen, zoals patiëntenperspectief, verpleegkundige zorgverlening, organisatie van de zorg en onderwijs in de zorg.

 

B.S. Cusveller (red.)
104 pagina’s
1996
€ 10,85
Abonnementsprijs € 8,68

Het gebruik van foetaal weefsel, waarmee vooral ten behoeve van patiënten met de ziekte van Parkinson wordt geëxperimenteerd, roept allerlei ethische vragen op. Het staat daarmee in het kader van allerlei ontwikkelingen rond het begin van het menselijk leven, zoals reageerbuisbevruchting en genetisch onderzoek van embryo’s, en het bepaalt de samenleving opnieuw bij de vraag naar de beschermwaardigheid van de menselijke vrucht en bij de vraag of verdergaande aantasting daarvan gevolgen heeft voor de rechtsbescherming van het leven van alle mensen.

 

E. J. Westerman, T. van Laar, H. Jochemsen
De foetus als donor?
1995
72 pagina’s
€ 3,50 (Abonnementsprijs € 2,80)

De gezondheidszorg is te duur. Hoe beheersen we de kosten in de gezondheidszorg met behoud van kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg? In 1991 verscheen hierover het rapport Kiezen en delen van de commissie Keuzen in de Zorg (Commissie Dunning). In 1993 organiseerde het Lindeboom Instituut in samenwerking met de wetenschappelijke studiecentra van SGP, GPV en RPF naar aanleiding van dit rapport een symposium. Daarin stonden de vragen rond het stellen van grenzen aan de gezondheidszorg centraal. Is onze gezondheidszorg te duur? Wat zijn de waarden die schuilen achter het beperken van de voorzieningen in de gezondheidszorg? Op deze vragen gaat dit boek in.

 

Prof.dr. G.A. Lindeboom Instituut (red.)
1994
96 pagina’s
€ 4,55 (Abonnementsprijs € 3,64)

Wanneer een patiënt niet in staat is zijn beslissingen kenbaar te maken, moeten anderen deze voor hem nemen: specialisten, hulpverleners en familieleden van de patiënt. Wanneer dan voor de patiënt een beslissing over zijn behandeling genomen moet worden, voelt de familie zich vaak machteloos en de specialist zich onzeker. In deze bundel wordt concreet ingegaan op de zorg voor vier groepen wilsonbekwame patiënten: pasgeborenen, comateuze patiënten, demente mensen en mensen met een verstandelijke handicap.

 

H. Jochemsen (red.)
1994
200 pagina’s
€ 15,90 (Abonnementsprijs € 12,72)

De moderne (medische) wetenschap heeft technieken ontwikkeld om rechtstreeks in te grijpen in het erfelijk materiaal van levende wezens. Dit roept zowel fantastische voorspellingen als angstaanjagende schrikbeelden op. Maar wat is nu de stand van zaken? Wat beoogt men ten diepste met de moderne gentechnologie? Wat gebeurt er met de genetische gegevens die hierbij vrijkomen? Deze bundel benadert deze vragen ondermeer vanuit wijsgerig-ethisch en theologisch gezichtspunt en wijst op de culturele en maatschappelijke context waarin deze vraagstukken zich voordoen.

 

Prof.dr. G.A. Lindeboom Instituut (red.)
1992
104 pagina’s
€ 9,75 (Abonnementsprijs € 7,80)

Steeds vaker wordt de gezondheidszorg geconfronteerd met de schaarste van de beschikbare middelen: wachtlijsten, dure technieken, tekort aan transplantatie-organen, etc. Dit boek gaat in op de spanning tussen het stijgen van de vraag naar de gezondheidsmiddelen en het beperken van de kosten van de zorg. Daarnaast biedt dit boek bijdragen over de historische en geestelijke achtergronden van deze ‘keuzen-in- de-zorg’-problematiek.

 

Prof.dr. G.A. Lindeboom Instituut (red.)
1991
105 pagina’s
€ 9,25 (Abonnementsprijs € 7,40)

Wetenschappers een medische, ethische en juridische bespreking aan dit thema gewijd.

 

W.G.M. Witkam, W.H. Velema, A.P. van der Linden
1990
136 pagina’s
€ 11,15 (Abonnementsprijs € 8,92)

In dit boek zijn elf essays bijeengebracht van prof.dr. G.A. Lindeboom, die vanaf 1950 tot aan zijn emeritering in 1975 verbonden was aan de Faculteit der Geneeskunde van de Vrije Universiteit te Amsterdam. De opstellen in deze bundel geven een goed beeld van Lindebooms visie op geneeskunde en medische ethiek, die duidelijk nog niets aan actualiteit heeft ingeboet. De opstellen betreffen Lindebooms oraties aan de VU, de medische ethiek in het algemeen en enkele speciale medisch-ethische onderwerpen. Met een inleiding van dr.ir. S. Strijbos en een nabeschouwing van prof.dr. M.J. van Lieburg.

 

S. Strijbos (red.)
1992
235 pagina’s
€ 6,85 (Abonnementsprijs € 5,48)

 Dit boek gaat over de vraag wat zorg in de laatste levensfase geslaagd maakt in de beleving van patiënten, hun naasten en hun zorgverleners. Artsen en ethici gaan in het boek op zoek naar het ‘Higgs-deeltje’ van palliatieve zorg: onzichtbaar, maar essentieel voor de samenhang en het goede begrip.

Het goede levenseinde in casussen biedt vingerwijzingen aan iedereen die belang heeft bij geslaagde zorg. Omdat dit boek zich richt op de praktijk van de zorg, dus op het beslissen en handelen van zorgverleners en zorgvragers, begrijpen de auteurs de zorgpraktijk zowel van bovenaf, vanuit de theorie, als van onderaf, vanuit de praktijk. De casussen in dit boek kunnen helpen keuzes te maken die beter bij de patiënt passen.
Het onderzoek voor dit boek werd mogelijk gemaakt door een subsidie van Stichting De Schutshaven.

 

Theo A. Boer, Bart Cusveller, Bart Koopman & Dirk-Jan Bakker
ISBN 978 90 3681 940 4
Uitgever: Bohn Stafleu van Loghum
€ 24,95 

 Ouderen worden in de laatste levensfase te lang doorbehandeld. In de afgelopen jaren hebben verschillende artsen, geriaters en hoogleraren de noodklok geluid over de zorg voor kwetsbare ouderen.

De auteurs laten op basis van meer dan vijfentwintig casussen zien dat overbehandeling in de meeste gevallen leidt tot het vergroten en/of verlengen van het lijden van de kwetsbare oudere. Op basis van de principes van Beauchamp en Childress geven zij een kader om van tevoren te bepalen of er sprake kan zijn van overbehandeling. Ook bespreken ze een groot aantal dilemma’s en laten zien hoe daarmee omgegaan kan worden. Deze manier van werken leidt tot een verbetering van de kwaliteit van de zorg. Daarnaast zal toepassing naar verwachting ook leiden tot een vermindering van de kosten.

Dit boek is bestemd voor specialisten ouderengeneeskunde, medisch specialisten, (huis)artsen, paramedici, hbo-verpleegkundigen, beleidsmakers, raden van bestuur in de zorg en voor iedereen die in zijn nabije omgeving te maken heeft met de zorg voor kwetsbare ouderen.

 

Theo A. Boer, Maarten Verkerk, Dirk-Jan Bakker
ISBN 978 90 3523 592 2
Uitgever: Bohn Stafleu van Loghum
€ 20,95